Privileges in het onderwijs: een ongelijke race
Ben jij je als leerkracht of jeugdwerker bewust van privileges in het onderwijs? En hoe ga je daar het best mee om? Geïnspireerd op een video van een Britse school krijg je in dit artikel inzichten mee waar je meteen mee aan de slag kan.
Ongelijke startpositie
Beeld je in: het is donderdagnamiddag en jouw klas gaat twee uurtjes sporten in het park. Je organiseert een hardloopwedstrijd. De afgelopen weken hebben de leerlingen hard getraind aan hun conditie en degenen die het hardst gewerkt hebben, zullen daar vandaag waarschijnlijk voor beloond worden. Hard work pays off, toch? Maar wat als, zonder dat het zichtbaar is voor het blote oog, iedere leerling een verschillende startpositie toegewezen krijgt? Als we goed kijken, zien we dat waar sommigen een voorsprong krijgen van enkele meters, anderen dan weer naar het einde van de rij worden gestuurd.
Wit privilege
Net zoals de posities van individuen in de maatschappij, staan de verschillende startblokken van leerlingen in het onderwijs ook niet netjes naast elkaar. Verschillende factoren hebben hier invloed op. Enkele voorbeelden:
- Aïsha haar ouders spreken enkel Farsi, waardoor ze het Nederlands of Frans thuis niet kan oefenen en ze ook geen hulp kan vragen bij huiswerk. Aïsha’s startblok staat enkele meters achter Emma’s beginpositie, wiens ouder Nederlands als moedertaal heeft.
- Emma is creatief en een geboren kunstenaar. Aangezien haar mama er alleen voor staat, schiet er echter niet veel geld over voor (klas)uitstapjes naar musea, de bioscoop of een theatervoorstelling.
- Daardoor staat Emma’s startblok ook achter die van Jonas, wiens ouders Frans en Nederlands spreken en allebei goed verdienen.
Deze simpele voorbeelden tonen ons aan dat er verschillende oorzaken zijn die leiden tot privileges in het onderwijs. Zo ontstaat er dus een ongelijke beginpositie voor heel wat kinderen. Zowel het economische vermogen van ouders als de gesproken taal thuis, en vooroordelen rond gender, afkomst of religie kunnen kinderen minder kansen geven om te slagen in hun studieloopbaan.
“Mensen verwarren wit privilege vaak met rijkdom, maar daar gaat het niet om. Het gaat om het niet moeten leven met de gevolgen van racisme.”
Onze rol
Hoe kunnen wij dan als docenten en jeugdwerkers de startblokken van onze leerlingen toch iets dichter naar elkaar toeschuiven? Een eerste stap in de goede richting is ons bewust zijn over de bepaalde privileges in het onderwijs.
Over onze eigen privileges moeten we eveneens reflecteren. Bepaalt mijn startpositie in de maatschappij hoe ik kinderen hun ervaring kan begrijpen en ondersteunen? Als jouw startblok ergens vooraan in het peloton ligt, dan is de 180° achter jou best een grote blinde vlek. Vanaf deze positie is het soms moeilijk om de uiteen liggende startblokken van kinderen te zien en hier rekening mee te houden.
Toch kunnen we langzaamaan via meer bewustzijnswording dichter en dichter komen bij onderwijsgelijkheid.
Onze workshops
Zin om actie te ondernemen? Onze workshops zijn bedoeld voor iedereen in een coachende of toezichthoudende rol – of je nu een leraar, sportcoach of teamleider bent.
